ช่องคลอดแห้ง เกิดจากอะไร รักษายังไง

ภาวะจิ๋มแห้งหรือน้ำหล่อลื่นน้อย ทำให้เกิดอาการเจ็บระหว่างการสอดใส่ วิธีแก้ปัญหาที่คนมักจะทำกันก็คือการใช้เจลหล่อลื่น แต่จริง ๆ มันมีอะไรที่มากกว่านั้น ทั้งในแง่สาเหตุและการรักษา บทความนี้จะพาไปทำความเข้าใจกัน 

ปรึกษาคุณหมอเพจน้องสาว พญ.ขวัญชนก หอมแสงประดิษฐ คลิกดูรายละเอียด

สาเหตุของช่องคลอดแห้ง 

1. ภาวะจิ๋มแห้งเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ทั้งจากทางร่างกาย จิตใจ และปัจจัยเชิงสังคม และในคนหนึ่งคนสามารถเกิดจากหลาย ๆ สาเหตุพร้อมกันได้ เรื่องนี้จึงต้องดูแลกันอย่างรอบด้าน และองค์รวม 

2. ปัจจัยกาย ใจ สังคม ( Biopsychosocial model) เป็นแกนหลักในการมอง แต่จะขอลงรายละเอียดเป็นหัวข้อย่อยเลย เพื่อเพิ่มความเข้าใจ โดยแบ่งเป็น สุขภาพกาย ยา จิตใจ รสนิยม เทคนิค และความสัมพันธ์ 

3. สุขภาพกาย - ในหัวข้อสุขภาพกาย จะขอแยกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ ๆ คือ 1.วัยเจริญพันธุ์ 2.วัยหมดประจำเดือน 

3.1 วัยเจริญพันธุ์ โดยปกติในช่วงวัยนี้จะไม่มีอาการช่องคลอดแห้ง แต่หากเรามีอาการเจ็บระหว่างการสอดใส่ อาจมีความผิดปกติซ่อนอยู่ เช่น การติดเชื้อราในช่องคลอด อุ้งเชิงกรานอักเสบ ดังนั้นจึงแนะนำว่าหากมีอาการเจ็บระหว่างการสอดใส่ ควรไปตรวจดูสักครั้งว่ามีโรคซ่อนอยู่หรือเปล่า 

3.2 วัยหมดประจำเดือน รวมถึงคนที่อยู่ในช่วงใกล้หมดประจำเดือนด้วย ในกลุ่มนี้จะมีการลดลงของฮอร์โมนเอสโตรเจนเป็นอย่างมาก เลยทำให้ความชุ่มชื้นของช่องคลอดลดลงตามไปด้วย จึงเกิดภาวะช่องคลอดแห้งและมีอาการเจ็บตอนสอดใส่ได้ 

4. ยา - ผลข้างเคียงจากยาบางชนิดทำให้ช่องคลอดแห้งได้ เช่น ยาแก้แพ้ ยาลดน้ำมูก การทำให้น้ำมูกแห้งก็ทำให้น้ำจิ๋มแห้งได้เช่นกัน ยาต้านซึมเศร้ามีผลข้างเคียงทำให้อารมณ์ทางเพศลดลงได้ เมื่ออารมณ์ทางเพศลดลงก็อาจส่งผลให้น้ำหล่อลื่นหลั่งออกมาน้อยได้เช่นกัน 

5. จิตใจ - เรื่องสภาพจิตใจจะส่งผลทางอ้อมโดยผ่านการกระทบกับเรื่องอารมณ์ทางเพศ เช่น ความเครียด ความกังวลเรื่องต่าง ๆ ความไม่มั่นใจในรูปลักษณ์ของตัวเอง ประวัติถูกล่วงละเมิดทางเพศ (แต่ไม่ได้หมายความว่าทุกคนที่เคยประสบเหตุจะเกิดผลกระทบ) 

6. รสนิยมเกี่ยวกับเรื่องเพศ - คนเรามีรสนิยมเรื่องเซ็กซ์ได้หลากหลาย เช่น บางคนจะถูกกระตุ้นอารมณ์ได้เยอะเมื่อได้ยินคำหยาบคาย หรือมีความชื่นชอบเซ็กซ์ทางก้น เมื่อไม่ได้รับการกระตุ้นในแบบที่ตนเองชอบ ก็อาจทำให้ร่างกายไม่ตอบสนองต่อการกระตุ้นแบบอื่น ๆ นัก เรื่องเหล่านี้ควรสื่อสารกับคู่ให้เข้าใจตรงกัน 

7. เทคนิคการมีเพศสัมพันธ์ - หากคู่เล้าโลมน้อย หรือไม่รู้จุดที่ใช้กระตุ้นของแต่ละคน รวมถึงไม่สื่อสารเรื่องเพศระหว่างกัน ก็อาจทำให้น้ำหล่อลื่นออกมาน้อยได้เช่นกัน 

8. ความสัมพันธ์ - ในคู่ที่มีปัญหากัน ทะเลาะกัน จะให้มีอารมณ์ร่วมทำกิจกามก็คงยาก ขนาดแค่คุยกันธรรมดายังไม่อยากจะคุยเลย 

9. จากข้างบนจะเห็นว่า สาเหตุของจิ๋มแห้งนั้น หลัก ๆ มาจากเรื่อง การหมดประจำเดือน โรคที่แอบซ่อนอยู่ ผลข้างเคียงของยา และเรื่องอารมณ์ทางเพศ ลองพิจารณาตัวเองและคู่ดูว่าน่าจะมาจากสาเหตุใด และย้ำอีกทีว่าในคนหนึ่งเกิดจากหลายสาเหตุรวมกันได้ 

ปัญหาอารมณ์ทางเพศต่ำในเพศหญิง

รักษาช่องคลอดแห้งยังไงดี 

10. กลับไปอ่านทบทวนเรื่องสาเหตุ สาเหตุเกิดจากเรื่องใดบ้าง ก็ทำการบำบัดรักษาเรื่องนั้น ๆ อย่าไปแก้ไขที่ปลายเหตุด้วยการใช้เจลหล่อลื่นเพียงอย่างเดียว 

11. ในคนวัยเจริญพันธุ์ แนะนำให้ลองไปตรวจดูสักครั้งหนึ่งว่ามีโรคอะไรที่ซ่อนอยู่หรือเปล่า โดยเฉพาะคนที่มีอาการเจ็บแทบจะทุกครั้งในการมีเพศสัมพันธ์ 

12. คนวัยหมดประจำเดือน หากเจ็บเฉพาะตอนสอดใส่ (แต่เวลาอื่น ๆ ไม่เจ็บ ไม่แสบ ไม่เคืองบริเวณจิ๋ม) อาจใช้เจลหล่อลื่น ร่วมกับการใช้เจลเพิ่มความชุ่มชื้นในช่องคลอดได้ 

13. เจลเพิ่มความชุ่มชื้นในช่องคลอด กับ เจลหล่อลื่นไม่เหมือนกัน 

14. เจลเพิ่มความชุ่มชื้นในช่องคลอด เปรียบเสมือน moisturizer บำรุงผิวหน้า เจลนี้ใช้เป็นประจำเพื่อบำรุงจิ๋มให้ชุ่มชื้น เพราะคนที่หมดประจำเดือนแล้ว จิ๋มจะแห้งตามธรรมชาติของฮอร์โมนที่ลดลง การใช้เจลเพิ่มความชุ่มชื้นก็จะสามารถช่วยได้ (ไม่แนะนำให้ใช้ครีมทาหน้าไปทาจิ๋มนะ) 

15. หากคนวัยหมดประจำเดือนลองทำตามวิธีในข้อ 12 แล้วอาการไม่ดีขึ้น หรือก็มีอาการเจ็บแสบระหว่างวันด้วย ขอแนะนำให้ไปพบแพทย์ ไม่แนะนำให้ซื้อยาฮอร์โมนเสริมอะไรมากินเอง 

16. ในคนที่มีโรคประจำตัวและกินยาอะไรอยู่ แล้วรู้สึกว่าอาจจะเป็นจากยาที่กินอยู่ เช่น ยาแก้แพ้ ยาต้านซึมเศร้า แนะนำให้ไปหาหมอท่านเดิมที่รักษาด้วยอยู่ และแจ้งอาการให้ฟัง (ไม่แนะนำให้หยุดยาเอง) 

17. ยื่นบทความนี้ให้หมออ่านก็ได้ แล้วบอกให้หมออ่านข้อ 17 “ขออนุญาตนะคะ อยากให้คุณหมอช่วยพิจารณาดูว่ายาที่คนไข้ทานอยู่มีผลกับอารมณ์ทางเพศ หรือทำให้ช่องคลอดแห้งหรือไม่ คนไข้ไม่กล้าบอกเองก็เลยขออนุญาตยื่นโพสต์ให้อ่านนะคะ” โพสต์นี้จากเพจน้องสาว หมอเวชศาสตร์ครอบครัวเขียนค่ะ 

18. ถ้าเป็นเรื่องทางด้านจิตใจ ลองผ่อนคลายความกังวลหรือความเครียดเหล่านั้นด้วยตนเอง แต่ถ้าไม่ดีขึ้น ให้มาพบหมอหรือนักจิตฯ เพื่อทำการบำบัดเพิ่มเติม 

19. ถ้าเป็นเรื่องเทคนิคและรสนิยม หมั่นทำการศึกษาเรียนรู้กันและกัน ว่าชอบแบบไหน กระตุ้นแบบไหนถึงจะรู้สึกดี ให้สื่อสารกันตรง ๆ 

20. ถ้าเป็นเรื่องความสัมพันธ์ ก็ต้องแก้ไขตรงเรื่องความสัมพันธ์ก่อน คุยกันในคู่ (หรือคี่ ในกรณี polyamory) หากแก้ไขกันเองไม่ได้ แนะนำให้พบนักจิตฯ หรือจิตแพทย์เพื่อดูแลเพิ่มเติม  

ปรึกษาคุณหมอเพจน้องสาว พญ.ขวัญชนก หอมแสงประดิษฐ คลิกดูรายละเอียด

ช่องคลอดแห้ง เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ และมีวิธีการแก้ไขได้อย่างมากมาย อย่าไปใช้วิธีแก้ไขปลายเหตุด้วยการโปะเจลหล่อลื่นเพียงอย่างเดียว 

เพจน้องสาว